یک از شایع ترین رشوه هایی که ظاهراً با دل خوش و گاهاً با افتخار داده می شود، رشوه مدیران به کارکنان است. رشوه ای که در نگاه اول منطقی به نظر می رسد ولی اصلاً کار درستی به حساب نمی آید.
با این مقدمه بریم سراغ توضیح رفتار مدیران رشوه ده
مفهوم پاداش و انگیزه، مفهوم و ماجرایی به درازای طول زندگی بشر است. اینکه چکار کنیم تا اطرافیان ما رفتارهای مطلوب ما را بیشتر نشان دهند، هدف اصلی مفاهیم پاداش و تنبیه است.
«مدیران حرفه ای و دارای عقلانیت بالا» به خوبی می دانند که چگونه از این ابزار استفاده بهینه نمایند و مدیران غیر حرفه ای و با عقلانیت پایین، مسیر اقدامات نادرست به بهترین شکل ممکن را پی می گیرند.
رشوه و پاداش چه تفاوت هایی با هم دارند؟
رشوه برای کاری هست که نباید انجام شود و می دهیم تا انجام شود.
پاداش برای کاری هست که باید انجام شود و تعلق می گیرد تا تقویت شود و دوباره هم شاهدش باشیم.
پس رشوه تاکید بر نبایدها دارد و پاداش تاکید بر بایدها.
👈حال مدیران رشوه ده تمرکز خود را بر کارهایی که کارکنان نباید انجام دهند می گذارند و در مواجهه با هر گونه رفتار ناخوشایند مثل غیبت، تهمت زنی، کم کاری، اعتصابات و … با اقداماتی که ظاهراً پاداش گونه است ولی عین رشوه است، سعی می کنند یک نباید و رفتار نامطلوب را کم کنند غافل از اینکه با این رشوه دهی و توجه چه مالی و چه غیر مالی، کارمندان خود را به انجام چنین رفتار هایی ترغیب می کنند و این رفتار منفی تشدید می شود.
🫵مدیران رشوه ده تخصص بسیار زیادی در خاموش کردن آتش دارند و کارمندان هم سریع یاد می گیرند که برافروختن آتش یعنی تجربه شیرین خنکای آب یک آتش نشان به اسم مدیر با عقلانیت پایین.
🫴مدیران پاداش ده و با عقلانیت بالا، تمرکز خود را برکارهای مثبت می گذارند که باید انجام شود و با پرداخت پاداش های به موقع و توجه و تحسین در حوزه رفتارهای خوشایند، زمینه را برای تکرار و تشدید موارد مثبت از این دست فراهم می آورند.
👈مدیران پاداش ده تخصص بسیار زیادی در آبیاری و مرطوب نگه داشتن محیط دارند، تا آتشی شکل نگیرد و کارمندان هم می فهمند برای موفق شدن و بذل توجه باید به مرطوب نگه داشتن محیط جهت رشد و توسعه محصولات کمک کنند و آتش برافروختن در چنین محیطی در وهله اول ممکن نیست و در وهله دوم بسیار نکوهیده می باشد.
به عنوان نکته آخر…
زمانی که مشغول اعطای توجه به هرشکلی برای کارکنان هستیم، شاید توجه به اینکه در حال رشوه دادن هستیم و ترغیبگر رفتارهای نامطلوبیم و یا درحال پاداش دادن و مشوق رفتارهای مطلوب، بسیار کمک کننده باشد.
نویسنده: دکتر علیرضا کوشکی جهرمی عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی