روزی و روزگاری، تخصص عمیق و تک جانبه افراد ضامن موفقیت بود. دانش عمیق در یک حوزه (نوار عمودی) و دانشی گسترده و بسیار کم عمق (نوار افقی) در سایر حوزه ها (الگوی T شکل) یک فرد را مستعد حتی نامی بودن هم میکرد.
اما روزگار گذشت، شرایط زندگی عوض شد و شکل موفقیت هم متفاوت گشت:
*هاروارد گاردنر*، روانشناس معروف زمانیکه انواع هوش و استعداد را معرفی می کند، بلافاصله می گوید افراد موفق و نخبه کسانی هستند که از همه استعدادها به میزانی برخوردارند و در حوزه ای خاص تخصص بیشتری دارند. دقیقاً مثل دانه های تسبیح. اگر دانه های تسبیح نماد استعداد باشند شما یک دانه را بالا بکشید به واسطه نخ تسبیح همزمان بقیه دانه ها هم با تقدم و تاخر بالا خواهند و این یعنی در مسیر موفقیت و نخبگی در دنیای امروز بودن.
یا وقتی که بررسی می کنیم که مهارت های مورد نیاز برای موفقیت افراد در عصر روزگار جدید چیست؟ به اندازه مهارت های تحصصی؛ مهارت های نرم اهمیت می یابند. (یعنی سلطان مثلاً طراحی باشی بلد نباشی با بقیه خوب تعامل بکنی، احتمال موفقیتت خیلی کم میشه)
و دلایلی از این جنس را زمانی که کنار هم میگذاریم، به طور جدی یادآور می شود که برای رهایی از دستاوردهای سطح پایین و عادی، و افتادن در مسیرهای موفقیت های بزرگ و نخبگی، نیازمند به گسترش دانش خود در حوزه های نزدیک و مجاور علاوه بر داشتن یک تخصص هستیم.
*به عبارتی تک بعدی بودن ضامن زندگی عادی و چند بعدی بودن، ضامن موفقیت مضاعف افراد است.*
الگوی V شکل دقیقا موید شکل گرافیکی نیازمندی های تخصص و مهارت برای موفقیت های بزرگ است. کسانی که علاوه بر تخصص خود چابک هستند و می توانند در شرایطی نقش های خود را عوض کنند. کسانی که دانش مجاور را نیز بلدند به راحتی رشد می کنند.
در مقابل موضوعات جدید عبارت “بلد نیستم” یا “وظیفه من نیست” را فراموش می کنند. اینان افرادی هستند که سکان دار و پیشرو خواهند بود.
*یک مثال ساده:*
فرض کنید که شما یک کارمند برای واحد HR استخدام می کنید و تخصص ایشان هم ارزیابی عملکرد است. اگر الگوی T باشد، احتمال مقداری بسیار اندک از مفاهیم پایه ای حوزه مدیریت می داند و در حوزه تخصصی خود بهترین است. یک کانال و تونل به اسم ارزیابی درست کرده و همه دنیا را از آن تونل می بیند.
اما اگر الگوی فرد تازه استخدام شده V شکل باشد، مفاهیم عمومی مدیریت را می داند، با سایر سیستم های منابع انسانی آشنایی دارد. مهارت های نرم و تعاملی جهت ارتباط با همکاران بلد است و در عین حال در حوزه ارزیابی نیز تخصص لازم را دارد و از یک تونل به دنیا نگاه نمی کند.
*به خاطر همینه که میگن جهان فردا و سازمان های آینده به نقش آفرینی V شکل ها به شدت نیاز دارن.*
*به نظر شما علاوه بر تخصص خود چه تخصص های مجاوری را باید یاد بگیرید تا به الگوی V شکل تبدیل شویم؟*
نویسنده: دکتر علیرضا کوشکی جهرمی عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی با اقتباس از نوشتار صفحه لینکدین آقای Jeroen Kraaijenbrink
اسفند ماه 1401