سناریوویزارد برای تحلیل متوازن تاثیر متقابل طراحی شده است؛ روشی کیفی برای تحلیل سیستم و سناریو. روش CIB ساختار سناریوهای کیفی را بر مبنای شبکه های تاثیر کیفی تسهیل می کند، به عبارتی، بر اساس دانش کیفی موجود درباره روابطی با تاثیر دوطرفه برای عناصر اصلی یک سیستم می‌باشد. شبکه های تاثیر کیفی در بسیاری از رشته ها به عنوان مفهومی در توصیف سیستم ها مورد استفاده قرار می گیرند، مانند؛ علم اقتصاد، تحلیل سیاست های انرژی، پیشبینی فناوری، تحقیق نوآورانه، علوم اجتماعی، علوم مدیریتی و تحلیل بهداشت و سلامتی. در ادامه به نحوه راه اندازی و معرفی محیط این نرم افزار می پردازیم.
نصب نرم افزار
رایانه مورد نیاز برای نصب نرم افزار سناریوویزارد حداقل باید دارای مشخصات زیر باشد:
- رایانه با سیستم عامل MS Windows XP، Vista یا Windows 7.
- MS .NET Framework 2.0 یا بالاتر. زیرا بسیاری از نرم افزارهای کاربردی نیاز به MS .NET Framework دارند که این نرم افزار احتمالاً بر روی رایانه شما نصب می باشد. در غیر این صورت، شما میتوانید MS .NET Framework را از اینجا و به‌طور رایگان دانلود نمائید.
- حداقل 10 مگابایت فضا بر روی هارد دیسک.
- کیفیت تصویر 1024*768 یا بیشتر توصیه می شود.
- سرعت لازم برای CPU بستگی به اندازه ماتریس تاثیر متوازنِ تحت محاسبه دارد. سرعت CPU از 1 گیگاهرتز یا بیشتر توصیه می شود.
- اندازه حافظه اصلی بستگی به اندازه ماتریس مورد بررسی دارد. حداکثر استفاده ممکن از آرایه داده ها در سناریوویزارد نیاز به حافظه 650 مگابایتی دارد. برای پروژه های معمولی، 7 تا 10 مگابایت از حافظه اصلی مورد استفاده قرار می گیرد.
راه اندازی نرم افزار
برای راه اندازی سناریوویزارد مراحل زیر را طی نمائید:
- اگر شما قبلاً نسخه اولیه این نرم افزار (ScenarioWizardBasic) یا نسخه های قدیمی تر از نسخه کامل را بر روی رایانه تان نصب کرده اید، قبل از نصب این نسخه، آن‌ها را حذف نمائید.
- برنامه ScenarioWizard.msi را با استفاده از Start-Run ویندوز یا برنامه File Explore ویندوز اجرا نمائید (دانلود نرم افزار سناریوویزارد)
- دستورالعمل های نصب این برنامه را دنبال کنید. بعد از نصب برنامه، سناریوویزارد را اجرا نمائید.
حذف نرم افزار
در صورتی که تمایل دارید نرم افزار سناریوویزارد را از روی رایانه خود حذف نمائید، مراحل زیر را دنبال کنید:
- این مسیر را باز کنید: (Start-Settings-Control Panel-Add or Remove Programs)، سناریوویزارد را انتخاب و بر روی گزینه Change/Remove کلیک نمائید.
- سپس پوشه برنامه سناریوویزارد را با ابزار File Explore ویندوز حذف نمائید.
آغاز به کار با نرم افزار سناریوویزارد
تحلیل یک سیستم کیفی با استفاده از سناریوویزارد با نمونه گیری از قضاوت های کیفی در مورد اثرات دوطرفه‌ی (تاثیرات متقابل) عناصر اصلی سیستم، و با ایجاد سناریوهای کیفی باورکردنی و سازگار مرتبط با رفتار سیستم صورت می گیرد. گام های معمول برای تحلیل تاثیرات متقابل با استفاده از سناریوویزارد به صورت زیر است:
- ایجاد فهرستی از مولفه ها (عناطر مرتبط با سیستم) و متغیرهای/زیرمولفه های آن‌ها (حالات یا توسعه ها): ساختار تحلیل
- وارد کردن داده های تاثیر متقابل به این ساختار. این ساختار تحلیل و داده های تاثیر متقابل با همدیگر ماتریس تاثیر متقابل را شکل می دهند (cim).
- ارزیابی ماتریس تاثیر متقابل با محاسبه مجموعه راه حل های آن (سناریوهای سازگار، وزن ها، …).
- اجرای ارزیابی های بیشتر در صورتی که برای اهداف این تحلیل مناسب باشد (آمار توصیفی، تحلیل اثر، تحلیل گذرا).
- ذخیره اطلاعات و نتایج.
تمامی دستورالعمل های لازم از طریق مسیرها و گزینه های (دکمه های) تعبیه شده در پنجره های سناریوویزارد قابل دسترسی است. دستورالعمل های اصلی نیز با دکمه های نوارابزار شکل زیر در دسترس می باشد. تمامی دستورالعمل ها تنها زمانی در دسترس خواهد بود که مراحل مقدماتی انجام شده باشد. برای مثال، کلیک بر روی دکمه Find Consistent Scenarios بر روی نوارابزار، تنها زمانی عمل خواهد کرد که قبلاً یک ساختار تحلیلی تکمیل یا بارگذاری شده باشد و یا این که داده های تاثیر متقابل وارد شده باشند. گزینه Help نیز در دسترس است. می توان از طریق مسیر info-Help یا کلید F1 به آن دسترسی پیدا کرد.
ايجاد يك فايل پروژه
از نسخه 4 به بعد اين برنامه، تمامي داده‌هاي ورودي لازم براي اجراي تحليل CIB يكپارچه شده و فقط در يك فايل پروژه ذخيره مي‌شود (در نسخه‌هاي قبلي اين نرم‌افزار، ساختار تحليل و داده‌هاي تحليل متقابل در فايل‌هاي مختلف ذخيره مي‌شدند). اين فايل‌هاي پروژه داراي پسوند .scw هستند. در بخش‌هاي بعدي، ايجاد، كنترل و استفاده از داده‌ها و فايل‌هاي پروژه با استفاده از سناريوويزارد تشريح مي‌شود. فايل‌هاي پروژه‌ای سناريوويزارد شامل داده‌هاي زير مي‌باشند (برخي از آن‌ها براي اجراي يك تحليل الزامي و برخي ديگر اختياري مي‌باشند):
- نام پروژه (الزامي)
- اسامي و مخفف‌هاي مولفه‌ها و متغيرهاي آن‌ها (الزامي)
- كدهاي رنگي براي تصويرسازي مولفه-متغيرها، يعني؛ مطلوبيت هنجاري آن‌ها (اختياري)
- داده‌هاي تاثير متقابل براي مشخص نمودن تاثیرات ميان مولفه‌ها (الزامي)
- متن توضيحات (comments) براي مولفه‌ها و داده‌هاي تاثير متقابل (اختياري)
بارگذاري و ذخيره يك فايل پروژه
گام اول در تحليل تاثیر متقابل با استفاده از سناريوويزارد، بارگذاري يك فايل پروژه موجود و ايجاد ساختار تحليلي جديد مي‌باشد. يك فايل پروژه موجود (فايل scw) با استفاده از مسير File-Load … project file بارگذاري مي‌شود. با آغاز به كار سناريوويزارد، Project file تنها آيتمي است كه در منوي File فعال مي‌باشد، زيرا تمامي آيتم‌هاي ديگر نياز به وجود يك ساختار تحليلي دارند.
با كليك بر روي File-Load … project file، پنجره انتخاب فايل باز مي‌شود. بارگذاري فايل پروژه جديد، بر روي هر ساختاری که از قبل بارگذاري یا ایجاد شده، قرار می گیرد و يا داده‌هاي تاثير متقابل بازنويسي و ذخیره مي‌شود. اگر داده‌هاي ساختاري و يا داده‌هاي تاثير متقابل ذخيره نشده‌اي وجود داشته باشد، قبل از بارگذاري فايل جديد پيام هشداري در صفحه ظاهر مي‌گردد. وقتي‌كه فايل جديد پروژه بارگذاري شد، مي‌توان از آن براي تصحیح و ارزيابي داده‌ها استفاده نمود. مسير File-Save … project file وضعيت كنوني داده‌هاي پروژه را ذخيره مي‌كند. نام و موقعيت فايل پروژه را مي‌توان از طريق پنجره انتخاب فايل، انتخاب نمود. فايل‌هاي موجود با اسامي مشابه بر روي يكديگر بازنويسي خواهند شد.
ايجاد يك ساختار تحليلي
اولين گام در تحليل تاثير متقابل با استفاده از سناريوويزارد، بارگذاري يك فايل پروژه موجود و يا ايجاد يك ساختار تحليلي جديد مي‌باشد. ساختار تحليل بايد برای يك فايل جديد ايجاد گردد. از منوي Edit-Analysis structure براي ايجاد يك ساختار تحليلي جديد استفاده كنيد. اين گزينه، ویرایشگر ساختار (structure editor) را باز مي‌كند كه در شكل زیر نشان داده شده است.
در کتاب راهنمای کاربردی نرم افزار سناریوویزارد ساختار ماتریس تاثیر متقابل CIB به کمک مثالی ساده تشریح شده است. این مثال به توصیف سازمانی بنام آلفا می پردازد که برای تدوین راهبردهای مدیریت دانش خود از رویکرد سناریونگاری بهره جسته است (برگرفته از مطالعه سعیدپور، 1393).
کتاب راهنمای کاربردی نرم افزار سناریوویزارد (تدوین راهبردهای سازمانی با رویکرد سناریونگاری)-ویرایش دوم
(ارسال…